Συνάδελφοι,
Το ωράριο λειτουργίας των γραφείων του ελληνικού ICOMOS, που είναι ανοικτά καθημερινά από τις 10.30-14.30, πλην Σαββάτου και Κυριακής, ενδέχεται να διαφοροποιηθεί κατά το μήνα Αύγουστο. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ενημερωθείτε σχετικά.
Η προαναφερόμενη λειτουργία γίνεται σε εθελοντική βάση από το μέλος μας Γεώργιο Ξουράφη από τον Ιανουάριο, που ανέλαβε το καινούργιο Διοικητικό Συμβούλιο του ελληνικού ICOMOS, είτε προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα εκατοντάδες μέλη μας, καθώς και όσοι ενδιαφέρονται να επικοινωνήσουν διά ζώσης με το ελληνικό ICOMOS είτε άτομα που δεν είναι εξοικειωμένα με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών (με αποτέλεσμα να είναι πλημμελώς πληροφορημένα), μολονότι με αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεών μας έχει αποφασισθεί η αλληλογραφία και η ενημέρωση να γίνεται ηλεκτρονικά, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων, ιδίως σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης.
Παράλληλα, η προαναφερθείσα εθελοντική αυτή προσφορά έλυσε ουσιαστικά προβλήματα, δοθέντος ότι οι δεκάδες εκδηλώσεις που προγραμματίζει ή στις οποίες συμμετέχει κατ' έτος το ελληνικό ICOMOS έχουν πολλαπλασιασθεί εντυπωσιακά κατά την τελευταία πενταετία, τόσο στον ελληνικό όσο και στο διεθνή χώρο, όπως καλά γνωρίζετε, με συμμετοχές στα όργανα του διεθνούς ICOMOS και δεκάδες πραγματογνωμοσύνες επί μνημείων, κυρίως deskreviews, που αποτελούν επίπονη, απλήρωτη και αφανή εργασία (καθ’ όσον απαγορεύεται να γίνουν γνωστά τα ονόματα των πραγματογνωμόνων), χωρίς μετάβαση επί τόπου. Έτσι, το Ελληνικό ICOMOS έχει συνδράμει πλειστάκις στο πολυσχιδές έργο μεγάλων διεθνών οργανισμών, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της προστασίας και διαχείρισης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε αυτό το πλαίσιο πολλά από τα μέλη του Διοικητικού μας Συμβουλίου έχουν επανειλημμένως συντάξει εκθέσεις όχι μόνον αξιολόγησης υποψηφιοτήτων για εντάξεις μνημείων στο κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO αλλά και του Διεθνούς Παρατηρητηρίου για τα Μνημεία (World’s Monument Fund).
Μέλη του ελληνικού ICOMOSσυνεχώς προβαίνουν σε αξιολογήσεις Επιστημονικών Εκδηλώσεων και Συνεδρίων, κατ’ εντολήν του διεθνούς ICOMOS.
Τα αποτελέσματα των αποστολών του ελληνικού ICOMOS, που γίνονται υπό την αιγίδα του Τεχνικού Επιμελητήριου της Ελλάδας, κατατίθενται στο ΤΕΕ και είναι ανηρτημένα στην Ιστοσελίδα του, όπως πάντα. Οι λοιπές αποστολές του ελληνικού ICOMOS αναφέρονται τόσο στο Διοικητικό μας Απολογισμό όσο και στην Ιστοσελίδα του Διεθνούς ICOMOS, το οποίο κατ’ επανάληψη την τελευταία πενταετία μας συνεχάρη όχι μόνο για την έντονη δραστηριότητά μας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και για τη συνέπειά μας όσον αφορά στις υποχρεώσεις μας και στην αναλυτική και συνεχή ενημέρωση του Διεθνούς ICOMOS.
Στο πλαίσιο της ευρύτερης οικονομικής κρίσης και των επιπτώσεων αυτής στην πολιτιστική κληρονομιά, το Ελληνικό ICOMOS συμμετέχει σε διεθνείς δράσεις και συνεργασίες για την παρακολούθηση, καταγραφή, αξιολόγηση και αντιμετώπιση του προβλήματος παγκοσμίως. Στην ετήσια έκθεση του ICOMOS“Heritage at Risk”, για το έτος 2014, το Διοικητικό μας Συμβούλιο υπέβαλε αναλυτική οικονομική έκθεση με θέμα «Repercussions of the Economic Crisis on the Cultural Heritage Sector», η οποία κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Σε συνεργασία με Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, το Ελληνικό ICOMOS υλοποιεί εκπαιδευτικά και εργαστηριακά προγράμματα, που απευθύνονται είτε σε ειδικούς επιστήμονες είτε σε παιδιά όλων των σχολικών βαθμίδων, με στόχο την εξειδικευμένη κατάρτιση και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση αντιστοίχως. Ενδεικτικά αναφέρονται εκπαιδευτικές δράσεις που οργανώνονται τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού με ευρεία θεματολογία (ανασκαφή, συντήρηση αρχαίων, βυζαντινός βίος, αρχαιοκαπηλία, αρχαία αντικείμενα από πηλό, κληρονομιά της μνημοσύνης κ.ά.). Σε κάθε πρόγραμμα διανέμονται έντυπα, πληροφορίες, υλικό για τα σχολεία και πολλά άλλα μέσα στήριξης των επιμέρους θεματικών ενοτήτων. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα εκπαιδευτικά προγράμματα που οργανώθηκαν κατά τα έτη 2012-2014 από την Εφορεία Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών, υπό την αιγίδα του Ελληνικού ICOMOS.
Όλα τα εθνικά ICOMOS, καθ’ υπόδειξη του διεθνούς ICOMOS και της UNESCO, προβαίνουν κάθε χρόνο σε εκδηλώσεις κατά τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων. Το ελληνικό ICOMOS δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο θεσμό αυτό. Πέρυσι διοργάνωσε τέσσερις διαφορετικές εκδηλώσεις σχετικές με τον εορτασμό αυτόν, ενώ φέτος έχει ήδη προβεί σε δύο.
Δεκάδες μελών μας (περισσότερα από κάθε άλλη φορά) είναι ενεργά στις 27 διεθνείς επιστημονικές επιτροπές του ICOMOS. Σημειώνουμε, για μια ακόμα φορά, ότι οι εκδηλώσεις και οι συναντήσεις στις οποίες μετέχει το ελληνικό ICOMOS, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, πραγματοποιούνται αδαπάνως για το ελληνικό ICOMOS, μάλιστα με τέτοια διαφάνεια και τέτοια ενημέρωση που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία του ελληνικού ICOMOS. Αυτά σας είναι, βεβαίως, γνωστά τόσο από την Ιστοσελίδα μας όσο και από το δελτίο του ελληνικού ICOMOS που κυκλοφορεί ανά τετράμηνο από το 2014, πράγμα που, επίσης, δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία μας και για το οποίο συνεχώς λαμβάνουμε συγχαρητήρια, προφορικώς και εγγράφως. Άλλωστε ενημερώνεστε, κυρίως ηλεκτρονικά, σχεδόν σε καθημερινή βάση. Όπως όλοι γνωρίζουν, ο αριθμός μηνυμάτων σε παραλήπτες, που μπορούν να σταλούν από μια ηλεκτρονική διεύθυνση, είναι περιορισμένος. Αυτός είναι ο λόγος που τα ηλεκτρονικά μας μηνύματα στέλνονται κατ’ αρχήν στα μέλη μας, που είναι οικονομικά εντάξει. Θα επιθυμούσαμε να αυξήσουμε τη λίστα παραληπτών μηνυμάτων, αλλά αυτό θα σήμαινε ελλιπή πληροφόρηση των μελών μας.
Η αύξηση των δραστηριοτήτων μας, παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, οφείλεται αφενός στην εθελοντική προσφορά των μελών μας και το έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον που δείχνουν και αφετέρου στο υψηλό επιστημονικό επίπεδο των μελών μας, που διαρκώς βελτιώνεται, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς. Αυτό, συνακολούθως, έχει αντίκτυπο και στη σύνθεση του Διοικητικού μας Συμβουλίου, που κάθε φορά είναι επιστημονικά πιο ανεβασμένο κάθε προηγούμενου, όπως προκύπτει από απλή ανάγνωση των βιογραφικών. Στην τωρινή του θητεία το 18μελές Διοικητικό μας Συμβούλιο περιλαμβάνει μέλη που έχουν θητεύσει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (10), προϊστάμενους γενικών διευθύνσεων υπουργείων (3), με διδακτορικές διατριβές (10), με μεταπτυχιακές σπουδές (13), με δεύτερο πτυχίο (4). Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος της ηλικίας των μελών του Διοικητικού μας Συμβουλίου είναι μικρότερος από κάθε άλλη φορά, καθότι συμμορφωθήκαμε (ήδη από τη συγκρότηση και του προηγούμενου Διοικητικού μας Συμβουλίου) προς την υπόδειξη του Διεθνούς ICOMOS να περιλαμβάνονται και νέοι επιστήμονες στα Διοικητικά Συμβούλια των απανταχού ICOMOS.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ελληνικού ICOMOS συνεδριάζει περισσότερες φορές από ότι στο παρελθόν, ξεπερνώντας πάντοτε τον προβλεπόμενο από το Καταστατικό μας ελάχιστο αριθμό των έξι (6) συνεδριάσεων κατ΄ έτος, πράγμα που σχολαστικά τηρείται μόνον κατά την τελευταία πενταετία. Ήδη, τον περασμένο Μάιο το Διοικητικό μας Συμβούλιο συνήλθε για τρίτη φορά εντός του 2016.
Το άλλοτε περιστασιακά ανοιγόμενο κτήριό μας έχει συνεχή λειτουργία, συντηρείται και αναβαθμίζεται διαρκώς, πράγμα πρωτοφανές στην ιστορία μας. (Ενδεικτικά θυμίζουμε την περυσινή εκδήλωση, κατά την οποία βραβεύσαμε ιστορικά μας στελέχη, τους Νικόλαο Μουτσόπουλο, Πέτρο Θέμελη, Νίκο Αγριαντώνη και Τάσο Πορτελάνο).
Από τον προηγούμενο μήνα λειτουργούν ξεχωριστοί συναγερμοί στο βοηθητικό πίσω κτήριο και στο χώρο που είχε προβλεφθεί ως ξενών, στο δεύτερο όροφο του κεντρικού κτηρίου. Έτσι, ένας χώρος που παρέμενε ερμητικά κλειστός στο παρελθόν, έχει σήμερα τη δυνατότητα να λειτουργήσει, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί, δηλαδή ως ξενών. Επιπροσθέτως, το λουκέτο και η αλυσίδα, που είχε τοποθετήσει στη χαλασμένη σιδερένια εξώθυρα για λόγους ασφαλείας ο τέως πρόεδρός μας, αποφασίστηκε (από τον προηγούμενο μήνα) να αφαιρεθούν, να επισκευαστεί η θύρα και να μπει ηλεκτρικό κυπρί, ώστε η θύρα να ανοίγει από τα γραφεία μας.
Το ελληνικό ICOMOS, κάνοντας οικονομίες κάθε είδους, κατόρθωσε να μην αυξήσει τα τελευταία χρόνια την ετήσια συνδρομή των μελών μας, παρότι τα έξοδά μας αυξήθηκαν.
Συνάδελφοι,
Οι συνδρομές σας καλύπτουν αποκλειστικά τη συνδρομή μας προς το διεθνές ICOMOS και τα λειτουργικά μας έξοδα. Αν, μάλιστα, το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (υπό την αιγίδα του οποίου βρισκόμαστε και το οποίο αποτελεί σταθερό στήριγμά μας, καθότι μας δημιούργησε) καταβάλει τη συνδρομή μας (ή το μεγαλύτερο μέρος αυτής) στο Διεθνές ICOMOS, όπως και πέρυσι, θα μειώσουμε τη συνδρομή των μελών μας κατά 20 ευρώ. Σας θυμίζουμε ότι από πέρυσι το Διεθνές ICOMOS αποφάσισε: α) Να αυξήσει την ετήσια συνδρομή όλων των μελών του και β) Να μη δέχεται να πληρώνουμε μειωμένη συνδρομή (όπως κατά την περίοδο 2011-2014), ύστερα από διαμαρτυρίες άλλων ICOMOS, πτωχότερων χωρών.
Συνάδελφοι,
Ο μοναδικός χρηματικός πόρος που λαμβάνουμε είναι οι συνδρομές σας. Αντιλαμβανόμαστε τη δυσχερή οικονομική κατάσταση των μελών μας, όμως η τήρηση του εγκεκριμένου από το Πρωτοδικείο Καταστατικού μας, υποχρεώνει τον εκάστοτε Γενικό Γραμματέα του Ελληνικού ICOMOS να διαγράφει τα μέλη που καθυστερούν οφειλές πέραν των δυο ετών.
Πάντως, ο φετινός μας οικονομικός απολογισμός υπήρξε ο πλέον αναλυτικός σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη φορά και εγκρίθηκε, βεβαίως, παμψηφεί και χωρίς ουδεμία ερώτηση ή παρατήρηση.
Η έντονη δραστηριότητα του ελληνικού ICOMOS έχει γίνει αντιληπτή τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, με σχόλια μόνον ευνοϊκά από εκατοντάδες ελληνικούς και διεθνείς φορείς, ενώ έχουν αναβαθμιστεί οι σχέσεις μας και οι συνεργασίες μας, όντας καλύτερες από κάθε άλλη φορά, με όλα τα γειτονικά ICOMOS (Ιταλία, Αλβανία, FYROM, Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία), με τα οποία παραδοσιακά διατηρούμε άριστες σχέσεις, μετέχοντας ενεργά με επιστημονικές ανακοινώσεις (και όχι απλές επισκέψεις) τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες αυτές. Θα ήταν παράλειψη να μην υπενθυμίσουμε τις άριστες σχέσεις που οικοδομήσαμε για πρώτη φορά με την Ουκρανία, μετέχοντας κατά το 2015 σε 2 συνέδρια στην Οδησσό, με 4 επιστημονικές ανακοινώσεις, που τελούν υπό δημοσίευση, κατά την προσπάθεια των Ουκρανών συναδέλφων μας να εντάξουν την Οδησσό στον κατάλογο της UNESCO. (Όλα τα έξοδα καταβλήθηκαν από τους διοργανωτές, πλην των αεροπορικών εισιτηρίων, που καταβάλαμε εξ ιδίων). Η παρουσία μας υπήρξε καθοριστική και για το λόγο αυτό τόσο οι διοργανωτές όσο και η Δημοτική Αρχή μας ευχαρίστησαν εγγράφως κατ’ επανάληψη, πράγμα που δεν έγινε με κανένα άλλο από τα άλλα μετέχοντα ICOMOS. Υπογραμμίζουμε ότι το Ουκρανικό ICOMOS, εκτιμώντας τη συμβολή μας και για την προώθηση των θέσεών του, έστειλε το περασμένο Φθινόπωρο για πρώτη φορά εκπρόσωπό του, με επιστημονική ανακοίνωση, στη συνάντηση της Διεθνούς Επιτροπής των Ιστορικών Πόλεων, που έγινε στη Σύρο, παρά το γεγονός ότι η χώρα αυτή βρίσκεται σε πόλεμο!
Ακόμα το ελληνικό ICOMOS έχει μετάσχει κατ’ επανάληψη σε επιστημονικά πανεπιστημιακά προγράμματα, κάνοντας αισθητή την παρουσία του ακόμα και σε απομονωμένες περιοχές της πατρίδας μας.
Συνάδελφοι,
Κατά την τελευταία πενταετία (και μόνον) κανένα μέλος του ελληνικού ICOMOS δεν μετέβη οπουδήποτε, ως εκπρόσωπός μας, χωρίς επιστημονική ανακοίνωση ή εργασία.
Η καθολική αναγνώριση της οποίας τυγχάνει το ελληνικό ICOMOS αποδεικνύεται και από την αθρόα και χωρίς προηγούμενο συμμετοχή συνέδρων με πλήθος ανακοινώσεων, που πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Ιουνίου 2016, κατά την επιστημονική συνάντηση των ευρωπαϊκών ICOMOS στη χώρα μας, η οποία έλαβε μεγάλη δημοσιότητα τόσο πριν όσο και μετά την πραγματοποίησή της, την οποία διοργάνωσε το Διοικητικό Συμβούλιο του ελληνικού ICOMOS και για την οποία ενημερωθήκατε ξανά και λεπτομερώς με προηγούμενο μήνυμά μας. Κατά τη συνάντηση αυτή χρησιμοποιήθηκε η πλέον διαδεδομένη γλώσσα, η αγγλική, την οποία αντιλαμβάνονταν όλοι οι σύνεδροι. Άλλωστε, όπως γνωρίζετε και όπως καθαρά αναγράφεται στο έντυπο αίτησης εγγραφής στο ελληνικό ICOMOS (που είναι ανηρτημένο στην Ιστοσελίδα μας), προϋπόθεση εγγραφής ενός μέλους στο ελληνικό ICOMOS είναι η αποδεδειγμένη γνώση μιας από τις επίσημες γλώσσες του ICOMOS, σε επίπεδο proficiency. Το γαλλικό ICOMOS ζήτησε να υπάρξει ταυτόχρονη μετάφραση στα γαλλικά, με δικά του έξοδα, όμως λόγω του υψηλού κόστους μετάφρασης απέσυρε την πρότασή του. Εν τούτοις ορισμένοι σύνεδροι μίλησαν στα γαλλικά, που είναι επίσης επίσημη γλώσσα του ICOMOS και την οποία ωσαύτως ήταν υποχρεωμένοι να αντιλαμβάνονται και αντιλαμβάνονταν οι σύνεδροι. Τα μεγάλα κόστη μετάφρασης έχουν ως αποτέλεσμα να αποφεύγεται πολλές φορές η μετάφραση στην τοπική γλώσσα. Αυτό, άλλωστε, συνέβη, χωρίς να υπάρξει κανένα πρόβλημα, και στο ιδιαίτερα πετυχημένο συνέδριο που πραγματοποίησε το 2012 το ελληνικό ICOMOS στο νέο μουσείο Ακρόπολης (τα πρακτικά του οποίου εκδόθηκαν το 2014), που ήταν το πρώτο του είδους του και αφορούσε στις συνέπειες επί των μνημείων, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Η διεθνής αναγνώριση και σεβασμός των οποίων τυγχάνει το ελληνικό ICOMOS αποδεικνύεται και από την τρίτη κατά σειρά εκλογή της αντιπροέδρου του ελληνικού ICOMOS, ως μέλους του Εκτελεστικού Γραφείου του Διεθνούς ICOMOS. Σημειώνεται ότι η τελευταία αυτή εκλογή έγινε στη Φλωρεντία με πανηγυρικό τρόπο, αφού η υποψήφιά μας κατετάγη πρώτη σε ψήφους, με σημαντική διαφορά από τον δεύτερο, (ακολουθώντας μια σταθερά ανοδική πορεία: κατετάγη σε αριθμό ψήφων στη μέση των εκλεγέντων στο Κεμπέκ, ενώ ήταν δεύτερη στο Παρίσι, με 2 ψήφους λιγότερους από τον πρώτο).
Για πρώτη φορά το ελληνικό ICOMOS έχει δυο μέλη του στο Εκτελεστικό Γραφείο του Διεθνούς ICOMOS, πράγμα που ποτέ δεν πέτυχε στο παρελθόν κανένα από τα ICOMOS όλου του κόσμου, καθότι το εν λόγω μέλος μας, εξελέγη ως υποψήφια του ICOMOS Η.Π.Α. Ακόμα, το ελληνικό ICOMOS έχει για πρώτη φορά στην ιστορία του δυο προέδρους Διεθνών Επιστημονικών Επιτροπών του ICOMOS.
Το ελληνικό ICOMOS έχει κάνει αισθητή την παρουσία του και με δεκάδες διαλέξεις μελών μας, με αφορμή ποικίλες εκδηλώσεις, καθώς και συνεντεύξεις μελών μας στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, για διάφορα θέματα, τόσο στο ραδιόφωνο όσο και στην τηλεόραση, μάλιστα σε κανάλια πρώτης γραμμής (όπως για παράδειγμα ΕΡΤ, MEGA, Ant1, ΣΚΑΪ , STAR κ.ά.), διατυπώνοντας θέσεις που έτυχαν συντριπτικής αποδοχής και για τις οποίες θέσεις λάβαμε συγχαρητήρια από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και την επιστημονική κοινότητα, ελληνική και διεθνή.
Οι σχέσεις μας με το ΥΠΕΚΑ, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Ελληνική Επιτροπή για την UNESCOκαι τον Δήμο Αθηναίων είναι καλύτερες από οποιαδήποτε φορά στο παρελθόν.
Συνάδελφοι,
Η προσήλωση στο Καταστατικό του Ελληνικού ICOMOS και στις οδηγίες του Διεθνούς ICOMOS τηρούνται με πλήρη σχολαστικότητα, πράγμα που δεν έχει προηγούμενο στη λειτουργία μας, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο να σταματήσουν αρνητικά και ειρωνικά σχόλια, υποδείξεις και παρατηρήσεις του παρελθόντος, αλλά αντιθέτως να μας συγχαίρουν για τη θεαματική αλλαγή της συμπεριφοράς, της λειτουργίας και της υψηλού επιπέδου δραστηριότητάς μας. Ειδικότερα στον ελληνικό χώρο πολλοί συνάδελφοι επιστήμονες μας συγχαίρουν τόσο για το περιεχόμενο των ανακοινώσεών μας όσο και για τον επιμελημένο τρόπο γραφής τους.
Συνάδελφοι,
Δεν είναι ασφαλώς τυχαίο το γεγονός ότι μεταξύ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και των μελών μας που μετέχουν σε Επιστημονικές Επιτροπές επικρατεί σύμπνοια, συναδελφικότης και ομαδικό πνεύμα, όπως και με όλα τα ενεργά μέλη του ελληνικού ICOMOS, που δραστηριοποιούνται ή επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν περισσότερο, στα πλαίσια της λειτουργίας του ελληνικού τμήματος του ICOMOS.
